Zioło charakteryzujące się pięknie pachnącymi kwiatami. Temu zapachowi zawdzięcza swoją sławę, jako roślina o uspokajającym zapachu.
Roślina bogata jest w substancje czynne , zawiera bowiem walepotriaty, kwas walerianowy, olejki eteryczne i alkaloidy( walerynina, aktynidyna), garbniki i cukry.
Korzeń zawiera kwas izowalerianowy, walerianowy, waleran, które wykazują silne działanie na układ nerwowy. Korzenie i kłącza kozłka zawierają także olejek eteryczny w którego skład wchodzą między innymi borneol, mirtenol, terpicenol, pinen, kwasy (octowy, mrówkowy, masłowy). Wykazują one skuteczne działanie uspokajające.
Ten niezwykle bogaty skład substancji biologicznie czynnych sprawia, że nasze nerwy są ukojone, nastaje odprężenie psychiczne, mija bezsenność. Kozłek działający w ten uspokajający sposób, może być stosowany długotrwale, nie wywołując efektu uzależnienia. Uzyskujemy poprawę nastroju więc jest to zioło pomocne w stanach depresyjnych. Dodatkowym efektem działania związków czynnych jest uzyskanie lepszej koncentracji i sprawności umysłowej. To bez wątpienia świetna ziołowa alternatywa dla osób nerwowych, niespokojnych czy potrzebujących poprawy koncentracji (np. przed egzaminem)
W aptece można kupić produkowane na bazie tej rośliny popularne krople walerianowe.
Kozłek lekarski wykazuje także inne działanie. Działa on przeciwskurczowo, rozkurcza mięśnie nie tylko jelit (działa nawet na kolkę) ale także działa w stanach napięcia mięśniowego ramion czy karku. Zalecany jest także w chorobach układu krążenia, które wypływają z podłoża nerwicowego (nerwica serca).