Występuje 5 odmian dziewanny w Polsce. Wszystkie gatunki mają małe wymagania glebowe, więc można je spotkać zarówno w lasach, jak i na łąkach. Dziewanna ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Co więcej, herbata z tej rośliny wzmacnia odporność organizmu, a kąpiele z jej dodatkiem neutralizują bóle reumatyczne.
Dziewanna wielokwiatowa wykorzystywana jest do leczenia nieżytowych stanów górnych dróg oddechowych. Dobrym pomysłem jest więc przygotowanie naparu z tej rośliny, którą stosuje się w celu złagodzenia kaszlu lub problemów z odkrztuszaniem. Ze względu na zawartość saponin, herbata z liści pomaga również na stany zapalne pęcherza moczowego. W okresie przeziębienia lub grypy, warto mieć przygotowany syrop z dziewanny, który można zrobić z każdego gatunku tej rośliny. Aby go przyrządzić, należy świeże liście zmieszać z brązowym cukrem, cytryną i wodą. Średniowieczny sposób na zahartowanie to natomiast zmieszanie kwiatów dziewanny z wódką. Tak przygotowaną nalewkę należy stosować w czasach obniżonej odporności lub w celach profilaktycznych. W przypadku bóli reumatycznych, świetnym pomysłem jest dodawanie kwiatów i liści dziewanny do kąpieli. Taka kuracja nie tylko łagodzi bóle stawów i mięśni, ale też ma działanie uspokajające. Dzięki flawonoidom, dziewanna ma również zbawienne właściwości w pielęgnacji. Dodanie tej rośliny do kosmetyków spowalnia proces starzenia się skóry, neutralizuje zmarszczki oraz rozjaśnia i nabłyszcza włosy.
Skład i właściwości dziewanny
Najważniejsze związki, które zawiera dziewanna to:
- aukubina – działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i antyhepatoksyczne (ochraniające wątrobę),
- flawonoidy – spowalniają proces starzenia się skóry oraz mają właściwości antynowotworowe,
- saponiny – przyspieszają proces trawienia tłuszczy oraz działają moczopędnie,
- karotenoidy – spowalniają rozwój chorób przewlekłych, takich jak miażdżyca,
- sole mineralne (fosfor, wapń, potas, krzem) – zapewniają prawidłowy rozwój organizmu oraz zdolność do reprodukcji.
Gatunki dziewanny występujące w Polsce:
Dziewanna wielokwiatowa
Dziewanna wielokwiatowa to najczęściej występujący rodzaj dziewanny w Polsce. Roślina ma małe wymagania odnośnie gleby, więc można ją znaleźć w lesie, na polu lub łące. Liście oraz pęd są pokryte niewielkimi włoskami. Roślina może sięgać nawet 5 m wysokości.
Dziewanna drobnokwiatowa
Jest to roślina dwuletnia, która osiąga maksymalny rozmiar do 2 metrów. Zarówno liście, jak i kwiaty są pokryte drobnymi włoskami. Roślina ta zaczyna kwitnąć w lipcu, a przy dużym nasłonecznieniu utrzymuje się do października. Każdy z kwiatów otwiera się na 2-3 godziny, po czym obumiera.
Dziewanna fioletowa
Górna część kwiatostanu rośliny przybiera fioletowy odcień. Najwyższe gatunki osiągają metr. Bardzo dobrze rozwija się przy wysokim nasłonecznieniu.
Dziewanna pospolita
Roślina dorasta do 100 cm. Ma żółte kwiaty z czerwoną plamką w środku. Często gości w ogrodach jako roślina ozdobna.
Dziewanna jedwabista
Roślina ta ma łodygę sięgającą półtora metra. Liście pokryte są białym owłosieniem, a żółty kwiatostan zakwita na całe lato. Jak pozostałe odmiany, dziewanna jedwabista nie ma wymogów co do jakości gleby, lecz lubi nasłonecznione miejsca.
